Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường nhận được Đơn phản hồi của công dân và đề nghị giải quyết của bà Lê Thị Đến (sinh năm 1948, ngụ tại thôn 5, xã Long Sơn, TP. Vũng Tàu, tỉnh BR-VT), là người kế thừa “cha truyền con nối”, thuộc nội tộc tông chi 2 của Ông Nhà Lớn, về việc không đồng thuận với ý kiến chỉ đạo của ông Đặng Minh Thông - Phó Chủ tịch UBND tỉnh BR-VT và đại diện các Sở, ngành trong nội dung Biên bản cuộc họp tiếp công dân ngày 19/6/2025, tại Văn phòng UBND tỉnh BR-VT.  

Các biên bản và giấy mời tiếp công dân của UBND tỉnh BR-VT để giải quyết sự việc

Trước đó, ngày 30/5/2025, tại văn bản số 5664 của Ban tiếp công dân tỉnh đã ghi nhận rõ kiến nghị của bà Đến việc đề nghị Lãnh đạo UBND tỉnh BR-VT thực hiện theo văn bản số 4031/BVHTT&DL ngày 04/11/2013 của Bộ VHTT&DL chỉ đạo phục hồi, công nhận một tổ chức hợp pháp như cũ từ thời điểm năm 1996 - 2006, đúng theo quy định, với thành phần nhân sự gồm có 02 nội tộc kế thừa cha truyền con nối thuộc tông chi 1 là bà Lê Thị Kiềm, tông chi 2 là bà Lê Thị Đến và 8 vị Hương chức (kỳ lão).  

Đến ngày 19/6 (theo Giấy mời số 969/GM-UBND ngày 18/6/2025 của Văn phòng UBND tỉnh BR-VT), tại buổi tiếp công dân do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Đặng Minh Thông chủ trì, có đại diện các Sở, ngành tham dự, gồm có ông Nguyễn Hữu Nhân - Quyền Chánh Văn phòng UBND tỉnh (Trưởng Ban tiếp công dân), ông Phan Văn Mạnh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, ông Ngũ Quốc Phong - Trưởng phòng NV3, Thanh tra tỉnh, ông Vương Quốc Đạo - Phó Phòng quản lý phát triển đô thị Sở Xây dựng, ông Hồ Thành Hưng - Chánh Thanh tra Sở Văn hóa và Thể thao, ông Đinh Thanh Tâm - Phó Chủ tịch UBND xã Long Sơn, bà Trần Thị Thanh Thư - Chuyên viên Sở Nông Nghiệp và Môi trường, ông Phạm Thịnh - Thanh tra Sở Tư pháp và bà Lê Thị Đến tham dự… Theo đó, bà Đến không thống nhất với các ý kiến của Lãnh đạo UBND tỉnh và các Sở, ngành tại buổi họp. Đồng thời, bà Đến có đơn phản hồi gửi Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh BR-VT, lãnh đạo các Sở, ban ngành và cơ quan báo chí.

Mới đây, ngày 26/6/2025, Tỉnh uỷ Bà Rịa - Vũng Tàu có văn bản số 13138-CV/TU gửi Ban Nội chính tỉnh uỷ về việc xem xét, xử lý đơn của bà lê Thị Đến với nội dung: Không đồng ý với Biên bản họp tiếp công dân ngày 19/6/2025 của đồng chí Đặng Minh Thông, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đối với bà và kiến nghị đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ tổ chức đối thoại với công dân để giải quyết dứt điểm, làm rõ các vi phạm pháp luật về di sản văn hoá tại di tích Nhà Lớn Long Sơn (Đền Ông Trần). Tại văn bản này, Thường trực Tỉnh uỷ đã chỉ đạo Ban Nội chính xem xét, xử lý đơn và trả lời công dân theo quy định; báo cáo tình hình, tiến độ giải quyết về thường trực Tỉnh uỷ.

Văn phòng Tỉnh uỷ Bà Rịa - Vũng Tàu có văn bản thông báo đến Ban Nội chính về việc xem xét đơn bà Lê Thị Đến không đồng ý Biên bản bản họp tiếp công dân ngày 19/6/2025

Theo nội dung trong đơn, bà Đến nêu rõ: Lãnh đạo tỉnh BR-VT và các Sở ngành luôn cho rằng các vấn đề Tôi (bà Lê Thị Đến - PV) trình bày về việc quản lý di tích Nhà Lớn đều thuộc vấn đề tranh chấp nội bộ, các bên có quyền khởi kiện để Toà án phán xét việc tranh chấp ai là người thừa kế; nội dung khiếu nại của bà Đến là kiến nghị giải quyết nội bộ... Bà Đến khẳng định, tất cả những nhận định này là hoàn toàn sai bản chất sự việc, không đúng theo quy định pháp luật, đặc biệt là không đúng theo chỉ đạo của Văn bản chỉ đạo số 4031/BVHTT&DL-TTr, ngày 04/11/2013 của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch. 

Bà Đến cho biết, trước đây Lãnh đạo tỉnh BR-VT và đại diện các Sở, ngành đã nêu quan điểm như trên, tôi không đồng tình và đã có nhiều văn bản, tài liệu liên quan, kèm theo các quy định của Luật Di sản, Luật Dân sự, Luật Đất đai… (cụ thể tại văn bản số 39/BC-SVHTT&DL ngày 15/02/2012) để chứng minh.

Bên cạnh đó, trong Biên bản tiếp công dân tháng 6/2025, nội dung biên bản đồng thời cho rằng “bà Đến kiến nghị muốn được tham gia lãnh đạo điều hành Nhà Lớn, phân chia tài sản dòng tộc” là nhận định chủ quan, không đúng sự thật.  

Bà Lê Thị Đến khẳng định: “Tôi đã và đang thực thi trọng trách của nội tộc kế thừa “cha truyền con nối”, thuộc tông chi 2 của Ông Nhà Lớn là thực hiện quyền và nghĩa vụ để bảo vệ, gìn giữ cơ nghiệp và nền đạo của tổ tiên họ Lê (và là Tổ thầy của bá tánh theo tín ngưỡng Ông Nhà Lớn) theo truyền thống của Ông Nhà Lớn. Đồng thời đó cũng chính là bảo vệ, phát huy di sản văn hóa, ngăn chặn, thông báo, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo về những hành vi sai phạm pháp luật đối với di sản văn hóa cấp Quốc gia đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là UBND tỉnh BR-VT. Tất cả đã được quy định tại Điều 9, 13, 16, 20, 22, 54, 62, 66 của Luật Di sản văn hóa và tại Điểm 1, 2 (Khoản 2) Văn bản chỉ đạo số 4031/BVHTT&DL-TTr. Do đó, hoàn toàn không phải là tranh chấp nội bộ hay tranh chấp quyền lực quản lý di tích Nhà Lớn, UBND tỉnh BR-VT phải có trách nhiệm giải quyết dứt điểm vụ việc và khắc phục hậu quả, chứ không được đùn đẩy, yêu cầu tôi đưa đơn kiện cáo lên Toà án”.

Trước đó, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường đã có nhiều bài phản ánh khách quan về tình hình bất ổn liên quan đến quản lý điều hành, quản lý sử dụng đất Nhà Lớn, sử dụng nguồn tài chính Nhà Lớn không đúng mục đích, làm tổn hại các giá trị di sản văn hoá (vật thể, phi vật thể)… Theo đó, căn cứ theo những nội dung, văn bản được cung cấp cho thấy, từ xưa đến nay, việc quản lý điều hành theo “truyền thống kế thừa” cha truyền con nối, song hành 2 tông chi nội, được truyền lại đến đời cháu cố (đời thứ 4) của Ông Nhà Lớn, phải có 02 tông chi nội tộc của Nhà Lớn cùng điều hành quản lý.

Ông Nhà Lớn, tên thật là Lê Văn Mưu, sinh năm 1855, là người sáng lập và tạo dựng, chủ sở hữu Nhà Lớn. Nhà Lớn là nơi thờ tự và sinh hoạt tín ngưỡng theo truyền thống Ông Nhà Lớn (Đạo Ông Trần). Nhà Lớn Long Sơn được Nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia từ năm 1991.

Nhà Lớn (đền Ông Trần) được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hoá cấp Quốc gia từ năm 1991

Những năm 1996 - 2006, gia tộc Nhà Lớn lúc này phát huy truyền thống “cha truyền con nối”, người kế thừa là bà Lê Thị Đến thuộc nội tộc tông chi 2 của Ông Nhà Lớn, đồng hàng kế thừa là bà Lê Thị Kiềm, tông chi 1 của Ông Nhà Lớn, cùng các Hương chức (kỳ lão - bá tánh theo tín ngưỡng ông Nhà Lớn), đã thống nhất tên gọi quản lý Nhà Lớn là “Ban điều hành Nhà Lớn” để giao dịch với nhà nước. Khi đó, Ban điều hành Nhà Lớn tổ chức phân chia nhiều tiểu ban như: ban tiếp tân hướng dẫn, ban hậu cần, ban xã hội tình thương... với nhiệm vụ lo hương hỏa, sinh hoạt tín ngưỡng theo Ông Nhà Lớn, trùng tu, tôn tạo di tích Nhà Lớn và hoạt động phúc lợi xã hội (hàng năm tặng quà “Cây mùa xuân” cho học sinh nghèo, học giỏi, hoàn cảnh khó khăn…).

Thế nhưng, đến đầu tháng 4/2006, bà Lê Thị Kiềm đã tổ chức cuộc họp (có chính quyền địa phương, đại diện UBND xã Long Sơn tham dự), với nội dung là “không cần thiết phải xây dựng quy chế quản lý Nhà Lớn; yêu cầu bà Lê Thị Đến từ ngày 9/4/2006 không được vào Nhà Lớn để điều hành công việc như trước đây bà Đến vẫn làm và không còn danh xưng Ban điều hành”. Kể từ đây, bà Lê Thị Kiềm là người thừa kế quản lý Nhà Lớn.  

Đến ngày 27/01/2021, bà Lê Thị Kiềm tiếp tục tổ chức, chủ trì cuộc họp, có nhiều thành phần tham dự là bá tánh theo tín ngưỡng ông Nhà Lớn và 07 cán bộ UBND xã Long Sơn, để công nhận bà Lê Thị Kiềm là đại diện hợp pháp của Gia tộc Nhà Lớn, có toàn quyền giải quyết mọi vấn đề liên quan đến Nhà Lớn Long Sơn trước pháp luật. Bà Đến bức xúc cho rằng, đây là lần 2 bà Kiềm tự ý tổ chức cuộc họp có sự tham gia của cán bộ, lãnh đạo UBND xã Long Sơn... là hành vi sai phạm pháp luật về di sản văn hoá và trái với văn bản 4031/BVHTT&DL-TTr. Chính vì các hành vi này đã dẫn đến nhiều hệ luỵ về sau...

Sau khi bà Kiềm độc tôn quản lý Nhà Lớn, thao túng, sử dụng đất Nhà Lớn không đúng mục đích, vi phạm về tôn chỉ giáo đạo của Ông Nhà Lớn (tính đoàn kết, nhân nghĩa, nhẫn hòa, truyền thống phúc lợi xã hội của đạo Ông Trần), làm mất uy tín, thanh danh Ông Nhà Lớn, có dấu hiệu vi phạm pháp luật về di sản văn hóa… Đến nay, hoạt động của Nhà Lớn Long Sơn không còn ổn định như trước, di sản văn hoá (vật thể, phi vật thể) thuộc di tích Nhà Lớn đang bị huỷ hoại, sai lệch di tích lịch sử văn hoá, danh lam thắng cảnh, sai phạm tôn chỉ giáo đạo (về kỷ cương - phép nước - tu nhân - học phật) theo quy định truyền thống Nhà Lớn.

Bà Lê Thị Đến mong muốn cơ quan chức năng giải quyết sự việc đúng theo quy định pháp luật

Ngoài ra, các nội dung văn bản được bà Đến cung cấp còn thể hiện rõ những quan điểm chỉ đạo đúng theo pháp luật... Tại Kết luận thanh tra số 442/Đoàn 2584, ngày 14/04/2009 của Đoàn thanh tra 2584 tỉnh BR-VT đã xác định: Từ khi xây dựng Nhà Lớn Long Sơn và qua các thời kỳ con cháu kế thừa, Nhà Lớn không có Ban điều hành, nhưng hoạt động điều hành trong nội bộ vẫn giữ nguyên theo truyền thống của Ông Nhà Lớn. Theo Thông báo kết luận số 328/TB-UBND, ngày 9/12/2009 của UBND tỉnh BR-VT về việc liên quan đến quản lý, điều hành Nhà Lớn Long Sơn cũng đề nghị giữ nguyên Ban điều hành của Nhà Lớn từ trước tới nay theo kiến nghị của Bảo tàng tỉnh tại công văn số 68/BT-DT. 

Đặc biệt, tại văn bản số 4031/BVHTTDL-TTr ngày 04/11/2013 của Bộ VHTT&DL nhấn mạnh: Đề nghị UBND tỉnh BR-VT làm rõ nguyên nhân đúng sai việc khiếu kiện kéo dài giữa hai bên (bà Kiềm, bà Đến); cần thành lập một tổ chức hợp pháp để điều hành, quản lý có hiệu quả khu di tích Lịch sử - Văn hoá Nhà Lớn, có sự đồng thuận trong nội tộc, tông chi thứ nhất (trong đó có bà Kiềm), tông chi thứ hai (trong đó có bà Đến) và các Hương chức (kỳ lão).

Trước thực trạng trên, để bảo vệ, gìn giữ và phát huy giá trị văn hoá của Đạo Ông Trần, bà Lê Thị Đến đã nhiều lần gửi đơn thư tới Lãnh đạo tỉnh BR-VT và các Sở, ban, ngành, đề nghị xem xét giải quyết sự việc đúng theo quy định. Đồng thời, bà Đến đề nghị Lãnh đạo UBND tỉnh BR-VT nhanh chóng ban hành văn bản phục hồi, giữ nguyên, công nhận thành phần nhân sự quản lý, điều hành của di tích Nhà Lớn (Đền Ông Trần) gồm 2 nội tộc kế thừa “cha truyền con nối”, tông chi 1 (bà Lê Thị Kiềm) và tông chi 2 (bà Lê Thị Đến) và 08 vị Hương chức (Kỳ lão - bá tánh theo tín ngưỡng ông Nhà Lớn), đúng theo ý chỉ đặt để về cơ cấu nhân sự và các quy định truyền thống Nhà Lớn được bảo vệ bởi quy định của pháp luật.

PV